Phần 2
Tanikawa Shuntarō (1931-2024) là một nhà thơ và dịch giả người Nhật. Ông được coi là một trong những nhà thơ được đọc rộng rãi và đánh giá cao nhất, cả ở Nhật Bản và nước ngoài, là một “ngọn núi lửa sống trong thi ca”, một ”người tiên phong” và ”táo bạo nhất” của thi ca đương đại Nhật Bản. Ông đã đọc thơ của mình tại Âu châu, Nga và Hoa Kỳ. 60 tập thơ của ông đã mang về cho ông nhiều giải thưởng văn học Nhật Bản và Giải thưởng Sách Hoa Kỳ.
Những bài thơ dưới đây đươc dịch từ bản tiếng Anh của Takako U. Lento trong tuyển tập “The Art of Being Alone – Poems 1952–2009”.
– Bạt Xứ
***
Cỏ Của Cuộc Sống
Âm nhạc kéo dài mãi không thôị
do đó tôi không thể ở lại đây
Tôi băng qua đường chân trời đầy sao
để bước đi trên cỏ của cuộc sống
Mẹ sẽ qua đời ngày nào đó
Bố, hiện đang chống gậy, cũng vậy
một ngày nào đó sẽ rời bỏ ngôi nhà tạm bợ này
để lại cho tôi một kỷ vật, một chiếc ly rỗng với dấu vân tay của ông
Tôi nghĩ là được thôi
Không có gì đi đến một kết thúc dứt khoát
bởi mỗi mọi thứ đều đẹp đẽ
Hoa dại tôi hái trên đường đã nằm trong những kỷ niệm đẹp của tôi
Khi lời tạm biệt trở thành lời chào
Tôi trở về nhà sau một chuyến đi xa
với một món lưu niệm vô hình trong tay
cùng người em gái chưa từng được sinh ra
***
Chú Cún Tương Lai Của Tôi (Cậu Bé 3)
Một chú cún sẽ yêu tôi ngày nào đó
nó vẫy đuôi trên sân thượng một ngôi nhà đơn côi trên đất mũi
Cho đến khi gặp nó
Tôi sẽ viết nhật ký mỗi ngày
về một cây dẻ ngựa trong rừng hôm nọ
về chuột rút dưới chân hôm nọ
và cũng về một đứa trẻ mồ côi xinh xắn vào một hôm khác nữa
trong khi tôi lớn dần lên
Hôm qua tôi đến viện thiên văn một mình
Thấy bầu trời đầy tinh tú của ba mươi nghìn năm trước
Xoay tròn chậm rãi trên đầu
Nước mắt tôi trào ra dù không biết vì đâu
Ngày tôi không còn nữa
các vì tinh tú sẽ vẫn tỏa sáng
Có lẽ chú cún tương lai của tôi
sẽ ở bên cạnh tôi
***
Để Gặp Mẹ (Cậu Bé 4)
Tôi đã một mình đi vào quá khứ
Trên bầu trời mây xa xưa lũ bướm chập chờn bay
Ngồi trên cỏ một mình
một cô bé đang nhìn chúng
Cảm giác cô đơn xuất hiện lúc nào và ở đâu?
Ngồi cạnh cô bé không một lời
Tôi xem bướm giao phối
Cô bé này có thể là mẹ tôi
Một con đường chưa ai từng tới
trải dài trước mắt tôi, mất hút vào chân trời
chỉ âm thanh khẽ khàng của một cây đàn dây
neo tôi vào thế giới này
Khi tương lai xa xôi cũng trở thành quá khứ
Chắc chắn tôi sẽ ở đây
Tôi sẽ học qua rồi cách yêu thương
và cảm thấy sướng vui ngay cả trong cái chết
***
Lại Âm Nhạc (Cậu Bé 11)
Ở đâu đó, lúc nào đó
ai đó đã chơi đàn dương cầm
Ngay cả đến lúc này, những nốt nhạc vượt không gian và thời gian,
làm rung động không khí và mơn trớn tai tôi
Những thì thầm dịu ngọt đến từ xa xăm—
không có cách nào để giải mã chúng
điều duy nhất tôi có thể làm là phó thác mình cho chúng
như một cái cây xạc xào trong gió
Nốt nhạc đầu tiên ra đời lúc nào —
mật mã từ một hiện diện
giữa vũ trụ vô tâm
bí ẩn một cách lẩn lút?
Không có thiên tài nào từng sáng tác ra âm nhạc
Tất cả những gì họ làm chỉ là bịt tai trước những ý nghĩa
khiêm tốn lắng nghe
niềm tĩnh lặng có từ nghìn xưa
***
Tạm Biệt Là Một Từ Tạm Thời (Cậu Bé 12)
Tôi rời bỏ ánh hoàng hôn
để gặp đêm
Nhưng những đám mây sẫm đỏ không đi đâu cả
chúng chỉ ẩn mình trong bóng tối
Tôi không chào những vì sao
bởi chúng luôn ẩn náu trong ánh sáng ban ngày
Cái Tôi khi là trẻ sơ sinh
vẫn nằm ở trung tâm các vòng tăng trưởng của tôi
Tôi tin rằng không ai biến đi
Ông nội đã mất của tôi là một đôi cánh mọc ra từ vai tôi
Chúng đưa tôi đến nơi nào đó vượt thời gian
cùng với hạt giống từ những bông hoa úa tàn
Tạm biệt là một từ tạm thời
Có một thứ gì đó ràng buộc chúng ta
sâu sắc hơn cả những chuyện đáng nhớ hay ký ức
Không cần phải theo đuổi nó, miễn là chúng ta tin tưởng nó
***
Dưới Một Cái Cây
Đứa trẻ ngồi
một mình
khép đầu gối lại
cách xa mọi người
Thời gian, như sương mù, phủ đôi vai nó
Trăng sáng
Nắng từng vạt đang đổ xuống
Tinh tú xoay vần
Không ai có thể xác định được đó là nơi nào
Không ai biết đường đến đó
Một chú ếch đang nhìn lên đứa trẻ
Một chú voi nghiêng người gần nó
Hoa vẫn còn đang nụ
Trong thinh lặng, vũ trụ hiện bày
những bí mật ẩn trong tâm sâu thẳm nhất của đứa trẻ
Đứa trẻ ngồi
cười mỉm khẽ khàng
cho chúng ta những người đang già đi
***
Máu
Khi bạn đổ máu lần đầu
trong cuộc chiến với trời sao
tôi học cách gieo hạt giống
trên cánh đồng cằn cỗi của thời gian
Như thế chúng ta đã khởi sự bước đầu tiên của cuộc hành trình dài
hướng tới việc hòa giải với cái chết
***
Thế Giới Bên kia
Quấn vào nhau như hai giai điệu bất tận
chúng ta đùa giỡn với bầu trời vô tâm
những cuốn nhật ký viết tùy hứng, chiếc giường nơi ta ngủ bên nhau
những tàn tích và cánh đồng cằn cỗi chúng ta đã ghé thăm, những đôi giày mòn cũ
chúng ta ấp ủ những kỷ niệm đẹp về những điều nhỏ nhặt ta để lại trần gian
***
Tả Tơi
trước bình minh
Thơ
đến với tôi
mặc
những lời
tả tơi
tôi không có gì
để tặng nàng tôi chỉ
nhận món quà của nàng với lòng tri ân
một đường khâu bị toạc
cho phép tôi thoáng thấy
tấm thân trần trụi của nàng
lại một lần nữa
tôi vá
những tả tơi của nàng
***
Tôi Ngồi
Một buổi chiều mây mỏng phủ đầy trời
tôi ngồi trên ghế sô-pha
như một con trai đã bóc vỏ
Có những việc tôi cần phải làm
nhưng tôi chẳng làm gì cả
chỉ ngồi đó mê mẩn
Những thứ đẹp đẽ thì đẹp đẽ
Ngay cả những thứ xấu xí
bằng cách nào đó trông cũng đẹp
Chỉ cần ở đây thôi
là thật kỳ diệu
tôi trở thành một thứ gì đó khác với chính mình
Tôi đứng dậy
để uống một ngụm nước
nước cũng thật diệu kỳ
***
Máu
Đàn ông đổ
máu
trong chiến trận
Máu đàn bà
đổ
cho cuộc sống mới
Tử cung là
một khúc đoản ca
không biết hát
Thành trì
cuối cùng
của một tình yêu đáng ngờ
***
Mùa Đông
Những cành trơ
là xương
của thế gian
Sự tĩnh lặng yên bình là sự thật
tịch liêu là
một niềm vui
Vì lý do nào
quên mất
vì sao
Tôi đi bộ
trong rừng
vào mùa đông
***
Đất
Ký ức là
bóng tối sâu thẳm
buổi chiều hôm
Với một tâm trí lão hoá
thậm chí hối tiếc cũng là
một nguồn sáng mờ ảo
Những hạt giống
từ nhiều loài hoa
không còn nở
Tôi vẫn tiếp tục gieo chúng
để làm cho đất
lên tiếng ca
Tanikawa Shuntarō
Bạt Xứ chuyển ngữ
*Thơ Đương Đại Của Tanikawa Shuntarō, Bạt Xứ giới thiệu và chuyển ngữ. P.1