Phút tẩm liệm (Ghen Với Người Chết)
Robert Olen Butler (sinh ngày 20 tháng 1 năm 1945) là một nhà văn người Mỹ. Tập truyện ngắn “A Good Scent from a Strange Mountain” của ông đã được trao giải Pulitzer cho thể loại tiểu thuyết năm 1993 (theo Wikipedia)
(Trước hình ảnh Thủy, tôi chợt nảy ra một sự ghen tức. Ghen tức có lẽ là vì mớ tóc nó vẫn dài, mặc dù nó đã lớn tuổi, và lẽ ra thì nó phải búi lên sau gáy như các phụ nữ Việt khác vào lứa tuổi chúng tôi. Tôi ghen tức thật. Thế rồi tôi nghĩ ra rằng tôi ghen tức vì nó chưa chết hẳn. Ý nghĩ đó khiến tôi xấu hổ và dày vò tôi đến toát mồ hôi.)
Tuy thi hài lõa thể của Thủy đang nằm kia dưới lớp vải trắng, tôi chưa nhìn thấy tấm thân trần ấy kể từ khi chúng tôi còn con gái, thường cùng gia đình đi tắm biển Nha Trang. Sự thật là như vậy mặc dầu tôi và Thủy là đôi bạn chí thân trong suốt cuộc đời và từ khi Thủy đã trở thành vợ của Lê văn Lý, người mà tôi đã một lần yêu thương. Thủy có khuôn mặt đẹp và bộ ngực rất quyến rũ trong chiếc áo dài thắt eo, khiến Lý không tài nào cưỡng lại được. Tôi còn nhớ lần cuối cùng tôi được nhìn thấy thân hình của Thủy là lúc nó còn chưa có ngực. Ở nơi đó chỉ là hai cái núm nhỏ mầu nâu cũng như tôi hồi chúng tôi mới bẩy tuổi, chạy đuổi theo bọt sóng đánh vào bãi cát và ngắm thuyền lượn lờ bên kia đập san hô.
Chúng tôi không thuộc loại con gái của những gia đình tầm thường phải chân lấm tay bùn ngoài đồng ruộng, và thờ ơ với thân hình của mình. Hơn thế nữa, chúng tôi là người công giáo và noi gương Đức Mẹ Maria giản dị, lúc nào cũng mặc áo từ cổ xuống đến mắt cá chân. Chúng tôi cố săn sóc cho ngón chân đẹp như ngón chân tượng Đức Mẹ trong nhà thờ. Còn tất cả những phần khác chúng tôi cũng chẳng để ý gì cho lắm. Đặc biệt Thủy trông cứ như khỏa thân ngay cả khi nó có mặc quần áo. Chúng tôi tung tăng trên bọt sóng. Không rõ làm sao mà da thịt nó học hỏi được một cái gì nơi biển cả mà tôi thì chịu. Nó chuyển động, uyển chuyển và mời mọc. Mẹ nó lúc nào cũng lo ngại về nó, vì tụi con trai bỗng dưng im bặt khi nó xuất hiện và xì xào khi nó vừa đi qua. Còn tôi thì chẳng có ma nào nó ngó ngàng tới. Trời phú cho tôi được đôi bàn tay khéo léo dùng để pha trộn các thứ rau và gia vị cho món gà ướp xả hoặc rót trà một cách nhẹ nhàng nghe như tiếng khánh reo sau nhà hoặc sức dầu khuynh diệp để cạo gió cho một đứa trẻ bị ốm đau.
Chính sự khéo léo này đã tìm được cho tôi tấm chồng tốt, tuy không phải là Lê văn Lý hoặc cũng không bao giơ có thể là Lý. Nhưng anh là một người đàn ông tốt và lấy làm lạ khi thấy rằng bàn tay tôi cũng có thể đem lại hạnh phúc cho anh, dù ngực tôi không có vẻ hấp dẫn lắm trong chiếc áo dài thắt eo. Người đàn ông ấy đã chết khi trận chiến lan tràn đến tới xứ sở chúng tôi, một cuộc chiến mà chúng tôi biết không có hy vọng thắng. Tôi mang các con trai sang Mỹ và định cư tại nơi này ở New Orleans, trong một vùng có tên là Versailles, chỉ toàn là người Việt ở. Chẳng bao lâu sau Thủy cũng tới đây cùng chồng Lê Văn Lý và con cái. Được một thời gian ngắn, họ bỏ đi Ca Li, nhưng ba năm sau lại quay về. Chúng tôi ở thêm mười năm nữa với nhau và chúng tôi cứ nghĩ rằng sẽ được ở gần nhau lâu hơn thế nữa, vì Thủy và tôi sắp năm mươi tuổi, ngày sinh nhật của mỗi đứa chỉ cách nhau khoảng một tuần lễ trong tháng tới.
Thế mà bây giờ Thủy đã chết và đang nằm trước mặt tôi trong căn phòng mà ông Hoa, nhân viên phụ trách nhà đòn trong cộng đồng chúng tôi, gọi là “phòng tẩm liệm” và nó đang đợi tôi trang điểm và chải tóc cho nó lần cuối cùng. Nó chết rất mau, nhưng trước khi chết nó không quên đòi cho được bàn tay tôi phải làm đẹp cho nó trước khi đặt xác vào quan tài. Nó không tiết lộ cho ai- có lẽ nó còn dấu cả chính nó nữa- khi triệu chứng bệnh ung thư phát triển trong buồng trứng không gây đau đớn gì cho nó. Nó thường hay sợ hãi những chuyện nhỏ nhặt không đâu mà đôi khi lại coi thường những chuyện quan trọng cho đến lúc sự việc đó đã trở thành quá muộn. Nhưng Chúa cũng thương, khi nó bắt đầu thấy đau đớn và được biết sự thật, cái chết đến với nó cũng mau.
Nó nắm chặt tay tôi trong phòng bệnh, quanh giường có màn che, bàn tay tôi thường rất mạnh, nhưng sáng hôm đó với một sức mạnh kỳ lạ, bàn tay nó làm tôi đau nhói. Điều này làm tôi ngạc nhiên. Tôi nhìn bàn tay chúng tôi khóa chặt nhau. Những ngón tay đáng yêu, thon dài của nó, trông trắng bệch vì bóp quá mạnh, vậy mà móng tay nó vẫn còn tuyệt đẹp, móng nào cũng cong cong y hệt nhau, móng nào cũng được trau chuốt bằng một màu vỏ táo đỏ xậm, màu mà nó ưa thích nhất. Tôi cảm thấy buồn não nề. Nỗi buồn sâu đậm hơn cả tiếng nó kêu rên đau đớn, khi tôi cảm thấy bàn tay nó, tuy vẫn còn vẻ phù phiếm đáng yêu, bỗng trở nên mạnh mẽ một cách đáng sợ.
Nhưng tôi không thể nhìn thấy bàn tay nó khi tôi đứng cạnh nó trong phòng tẩm liệm. Đôi bàn tay nằm đâu đó dưới lớp vải trắng và vì tôi có việc nó nhờ tôi làm, tôi nhìn vào khuôn mặt nó. Mắt nó nhắm để lộ ra cặp mí rất tây phương, vết tích của giòng giống Pháp trong giòng máu nó. Đó là một điểm rất hấp dẫn của nó, tôi vẫn luôn luôn biết Lý không bao giờ đả động tới mắt nó, mặc dù đó là một cái gì anh có thể khen ngợi công khai. Anh có thể nói với thiên hạ: “Nhà tôi có đôi mắt rất đẹp,” nhưng anh không nói. Sự ngưỡng mộ không chối cãi của anh về bộ ngực nó, lẽ dĩ nhiên được giữ thật riêng tư. Chỉ có anh được liếc mà thôi.
Cả ba chúng tôi đều trẻ, mới mười sáu tuổi. Thủy và tôi có chân trong Câu Lạc Bộ Thể Thao Saigon. Chính ở đấy chúng tôi gặp Lê Văn Lý lần đầu tiên. Người ta bảo chúng tôi rằng nếu Đức Mẹ biết chơi quần vợt, chắc chắn Người sẽ cho phép lũ con tinh thần được mặc y phục quần vợt, dù có phải để lộ cặp đùi ra. Quả thật thì cặp đùi của tôi rất đẹp. Không đẹp bằng đùi Thủy, nhưng tôi thích được phô bày khi tôi gặp Lê Văn Lý lần đầu tiên. Anh là người lượm banh tại sân quần vợt. Khi Thủy và tôi chơi, anh chạy lăng xăng trước mặt chúng tôi, nhặt banh và ném trả lại cho chúng tôi. Tôi chơi giỏi hơn Thủy và thường tinh nghịch cố tình quạt banh vào lưới để cho Lý phải phóng về phía trước mặt tôi để lượm quả banh và ném trả lại tôi. Dĩ nhiên Thủy biết ngay điều đó và lối đánh của nó càng dở hơn nhất là khi có Lê Văn Lý thủ thế ở đầu lưới đợi chúng tôi sơ ý.
Chính lần gặp đầu tiên đó mà tôi thấy mắt Lý chuyển hướng nhắm vào ngực Thủy. Tuy nó chỉ là một cái liếc thoáng qua, nhưng đầy đủ ẩn ý. Tôi biết điều đó vì tôi rất chú ý đến mắt anh từ lúc đầu. Mắt anh giống mắt tôi hơn, không có vẻ gì là tây phương, mà là những thừa hưởng của tổ tiên chúng tôi từ thời Lạc Long Quân với một trăm người con khai mở nước Việt. Nhưng tôi cố tình quên đi rằng vị long quân khả ái đó cưới một nàng công chúa tiên nữ, chứ không phải là một người nội trợ đảm đang. Vì thế mà tôi vẫn cho rằng hy vọng của tôi ở tuổi mười sáu còn rất chân thật. Anh liếc nhìn ngực Thủy, nhưng anh mỉm cười với tôi khi tôi đi hụt một đường banh và anh nói thật nhỏ để mình tôi nghe thấy, “Cô chơi rất giỏi.” Lời nói đó ở tuổi mười sáu đối với tôi mang một ý nghĩa là nó mở màn cho ý muốn xây dựng tình yêu của anh. Tôi là một đứa con gái khờ dại.
Nhưng bây giờ Thủy đang nằm trước mặt tôi trên một cái bàn thép trắng, đầu nó đặt trên một cái giá bằng sắt mạ kền, tóc xõa ra sau và mặt nó không trang điểm. Phòng toát ra một mùi thoang thoảng, làm cho người ta ngứa trong mũi vì một mùi vị hăng hắc tựa như mùi khi lũ con tôi mổ xẻ côn trùng trong lớp sinh học của chúng ở trường Nhưng át mùi nặng là mùi hoa thoang thoảng, tuy không phải là hoa thật, tôi biết. Tôi không thích chỗ này, tôi cố tình tập trung vào lý do tôi phải có mặt ở đây. Tôi đứng không nhúc nhích trước Thủy cho đến khi ông Hoa ra khỏi phòng. Ông thắt giải sau lưng chiếc áo rộng còn nếp gấp tôi đang mặc và cho biết đã gội đầu cho Thủy. Ông mở máy điều hòa không khí gắn nơi cửa sổ, với những tấm kính sơn màu trắng,ông nghiêng mình chào tôi, bước ra rồi đóng chặt cửa.
Tôi mở chiếc túi để trên chiếc ghế sắt cao, lấy ra cái bàn chải tóc khảm xà cừ của Thủy và bắt đầu cúi xuống gần nó. Chúng tôi vẫn chải tóc cho nhau từ nhỏ. Ngay cả hôm nó chết, tóc nó được chải cẩn thận trên mặt gối. Chắc là nó tự chải lấy trước phút lâm chung vì chiều hôm ấy, khi Lý và đứa con trai lớn và tôi vào phòng để tìm Thủy thì nó đã chết và tóc nó đẹp như vậy.
Tôi sờ người Thủy, vuốt tóc nó lần đầu tiên từ khi nó chết. Tóc nó như muốn cưỡng lại bàn chải và sự chống cưỡng khiến tôi rùng mình. Tóc nó còn sống. Thân hình nó bất động, lạnh và không có phản ứng gì, nhưng mớ tóc lại như thách thức bàn chải mà tôi đang sử dụng. Tuy Thủy không kêu lên lúc tôi bắt đầu chải như mọi lần trước, làn tóc của nó cứ khăng khăng là còn sống gây cho tôi cảm giác thật lạ lùng. Trước hình ảnh Thủy, tôi chợt nảy ra một sự ghen tức. Ghen tức có lẽ là vì mớ tóc nó vẫn dài, mặc dù nó đã lớn tuổi, và lẽ ra thì nó phải búi lên sau gáy như các phụ nữ Việt khác vào lứa tuổi chúng tôi. Tôi ghen tức thật. Thế rồi tôi nghĩ ra rằng tôi ghen tức vì nó chưa chết hẳn. Ý nghĩ đó khiến tôi xấu hổ và dày vò tôi đến toát mồ hôi.
Nhưng nỗi hổ thẹn không tồn tại lâu. Tôi đứng thẳng lên và quay mặt hứng luồng không khí lạnh từ máy điều hòa không khí. Tôi nhìn tất cả các dụng cụ treo trong tủ trên tường, nào kẹp, ống hút, kéo, dao. Đây không phải là chỗ cho người còn sống. Tôi nhìn mặt Thủy, nhìn đôi môi nhợt nhạt của nó hơi xệ xuống. Tôi nhấc bàn chải lên, chải tóc cho nó một lúc. Tuy cảm giác không khác gì mọi lần tôi đã chải cho nó, tôi cứ tiếp tục chải.
Tôi nói một vài lời với Thủy. Có lẽ linh hồn nó còn vảng vất trong phòng và có thể nó nghe tôi nói. “Thủy à! Những điều tao không bao giờ trách mày khi còn sống, thì giờ này tao không muốn trách mày nữa.” Nó đã là một người bạn tốt và bao giờ cũng biết quí trọng tôi. Khi chúng tôi chải tóc cho nhau, bao giờ nó cũng khen tóc tôi đẹp quá và nó cũng khuyên tôi để tóc dài, dù tôi gần năm chục tuổi và dù nhan sắc tôi chẳng lấy gì làm mặn mà cho lắm. Nó thường nói tôi nhiều tài. Nó thường khuyến khích tôi lấy một người đàn ông ở Versailles. Với bất cứ người nào tôi gặp, tôi cũng sẽ là người vợ tuyệt vời , nó nói. Những người đàn ông mà nó giới thiệu đều là những người đã thành công và sung túc. Nhưng người nào người nấy đều đã trên dưới sáu mươi hay bảy mươi. Có một ông tới tám mươi mốt. Ông đó thì Thủy không đề nghị thẳng với tôi, nhưng chỉ nói qua với tôi rằng nó đã gặp ông ta tuần trước và ông cụ là người rất tráng kiện, một người rất được và sức khỏe còn dồi dào.
Còn chồng nó, Lê Văn Lý, thì đương nhiên thành công hơn cả. Và anh vẫn là người đàn ông bảnh trai nhất ở Versailles. Anh bảnh vô cùng. Khuôn mặt của anh là khuôn mặt của một chinh phu. Tôi đã đươc thấy gò má cao và làn môi dày của Lê Văn Lý nơi các bức tượng chiến sĩ ở viện bảo tàng Saigon, những người đã xua đuổi quân Tàu ra khỏi đất nước ta cách đây nhiều thế kỷ. Tôi nâng tóc Thủy lên và chải thành từng lọn gọn gàng, cẩn thận đặt tóc nó lên mặt thép trắng của bàn chiếc giá, kê đầu để cho đong đưa bên cạnh bàn. Tóc nó rất mềm mại, và bây giờ uốn theo những ngón tay của tôi. Tôi lại liên tưởng tới mái tóc đó buông lơi trên lưng chiếc áo dài mầu xanh nhạt mỗi khi nó và Lý đi dạo, băng qua công viên gần khách sạn Continental Palace.
Tôi vẫn ao ước là có một dịp may nào đó để hỏi cho ra lẽ; nhất định là tôi sẽ không làm mặt cứng cỏi và không tỏ thái độ gay hấn. Tôi sẵn sàng khóc và nếu cần có thể to tiếng với chúng nó. Nhưng hai đứa rất dịu dàng khi chúng nó cho tôi biết chuyện giữa hai đứa. Chúng tôi ngồi uống nước chanh dưới mái hiên khách sạn Continental Palace. Và tôi nghĩ rằng mọi lần khác cũng như thế, khi ba chúng tôi cùng nhau bát phố, lang thang theo dọc bờ sông hoặc đi qua chợ hoa đường Nguyễn Huệ hoặc các tiệm sách trên đường Lê Lợi. Chúng tôi đã trở thành bạn thân được gần hai năm, kể từ khi gặp nhau ở câu lạc bộ. Trong đầu óc tôi chưa bao giờ phải đương đầu với một sự lưa chọn nào. Lý là một thanh niên thuộc loại bảo thủ, một người lịch thiệp, đặc biệt là anh không bao giờ đề cập tới tình yêu và chính vì vậy mà tôi vẫn còn hy vọng.
Niềm hy vọng ấy vẫn còn nhen nhúm cho tới một ngày tôi vô tình nhận ra sự thật. Trước ngày Lý nhập ngũ, sau khi Thủy nói chuyện với tôi một hồi, rồi cả hai bước ra khỏi khách sạn, tôi sững sờ nhận ra rắng tôi đã chậm hiểu. Đó là ý nghĩa của một người bỗng thấy mình đã già. Những sự kiện nho nhỏ được tích lũy một thời gian dài, thế rồi một buổi sáng nọ, soi gương và bạn vụt hiểu. Ở chợ hoa đường Nguyễn Huệ, tôi thường thao thao nói với Thủy về cách cắm hoa, chẳng hạn như hoa nào thì nên cắm với hoa nào, về các loại hoa trưng trong nhà. Trong những dịp khác nhau. Trong khi đó thì Thủy lại khom lưng xuống các đóa hoa, tóc xõa xen giữa các cánh hoa, hít một hơi thật dài, rồi đứng thẳng lên, thế là người nó ướp đậm mùi hoa và rồi ngực nó có vẻ nở ra, đẹp lộng lẫy. Lý đứng ngắm, nhẹ nhàng nhắm mắt thưởng thức! Và ở các tiệm sách- nơi mà tôi lần nào cũng đòi ghé–tôi đắm mình trong cái phép lạ của các thế giới sách vở nhỏ bé mời gọi kia, bỏ mặc cái thế giới nhỏ khác sát cạnh tôi. Thủy chỉ biết ngắm các tấm bưu thiếp và nói chuyện với Lý về những chuyến du lịch ở các nơi xa xôi.
Tôi đoán rằng Lý và Thủy muốn hết sức tế nhị với tôi tại khách sạn Continental Palace khi họ nghĩ đến việc họ phải làm. Thủy rủ tôi vào phòng rửa mặt với nó, vừa đi vừa khúc khích về một điều Lý vừa nói. Chúng tôi bước đến trước tấm gương đôi lớn và đâu mặt lại. Hai đứa cùng mười tám tuổi, thế mà cạnh nó tôi có vẻ lớn tuổi hơn nhiều. Có thể nói tôi đã già trước nó. Rồi đột nhiên nó nói: “Tao thấy hạnh phúc quá!”
Dĩ nhiên là chúng tôi được cả ngày vui vẻ, nhưng tôi không hoàn toàn hiểu được thái độ của nó. Dù sao Lý cũng đã lao vào vòng chiến đấu trong một cuộc chiến lâu dài. Nhưng tôi vẫn đáp: “Tao cũng thế.”
Rồi nó tựa vào tôi, đặt tay lên vai tôi và nói. “Tao có một bí mật tuyệt vời muốn kể cho mày. Tao nghĩ tao phải kể cho người bạn thân nhất của tao nghe.”
Những lời nó nói nghe rất thành thật và không hề ngụ ý châm biếm. Tôi biết như vậy nhưng tôi vẫn chưa đoán ra được nó sẽ nói cái gì.
Nó nói tiếp: “Tao đang yêu.”
Chút xíu nữa là tôi đã hỏi nó yêu ai. Nhưng tôi ngừng kịp vì chợt nghĩ mình quá thơ ngây. Tôi đã biết nó yêu ai. Ngả đầu vào vai tôi, nó mỉm cười với tôi trong gương, tỏ vẻ vô cùng âu yếm người bạn thân, rồi nó nói: “Anh Lý cũng yêu tao.”
Tôi thắc mắc không hiểu tại sao vấn đề ấy đã không được nêu ra từ trước? Lý do có lẽ cả hai chúng tôi đều luôn luôn nói với nhau rằng Lý là một thanh niên tuyệt vời. Nhưng nếu tôi là người tuyên bố trước thì lời nói của tôi cũng chẳng kém vẻ hùng hồn và sốt sắng như lời của Thủy. Thật ra tôi nghĩ nó còn có thể hùng hồn hơn nữa. Như vậy, nếu qua cách nó tuyên bố rằng nó yêu Lý, thì những tâm tình mà chính tôi đã thổ lộ ra cho nó ít ra cũng rõ ràng như thế. Nhưng rõ ràng rằng nó không hiểu ý của tôi. Hầu như Thủy không bao giờ coi tôi là một tình địch. Thực ra nó không thể tin rằng tôi có thể yêu Lý một cách vô vọng như vậy.
Nó nhấc đầu khỏi vai tôi và mỉm cười với tôi làm như nó mong tôi sẽ mừng cho nó. Không thấy tôi lộ một phản ứng nào, nó hỏi tiếp tôi: “Mày thấy có tuyệt không?”
Tôi chưa bao giờ nói với nó là tôi yêu Lý và tôi biết lúc này là dịp may cuối cùng của tôi. Nhưng tôi biết nói gì? Bây giờ nhìn lại tất cả những dấu hiệu nho nhỏ của hai đứa từ trước tới nay tôi mới hiểu rõ. Về phía Thủy thì nó là nó, còn tôi thì lại khác và cảm tình giữa Lý và nó là một sự đã rồi. Vì vậy mà điều hợp lý duy nhất mà tôi có thể nói với nó là: “Tuyệt lắm!”
Câu trả lời của tôi làm Thủy sung sướng hơn, nó ôm lấy tôi rồi nhờ tôi chải tóc cho nó. Chúng tôi tâm sự với nhau một tiếng đồng hồ rồi trở lại khách sạn. Làn tóc dài, thẳng của nó hơi bồng lên; nó đưa tôi cây bàn chải khảm xà cừ mà mẹ nó cho nó và quay lưng lại cho tôi chải đầu cho nó. Nhát chải đầu tiên khựng lại vì một lọn tóc rối làm cho Thủy la lên, giọng dễ thương réo rắt. Tôi vội ngừng tay, muốn ném cây bàn chải vào tường và bỏ đi. Nhưng tôi lại tiếp tục chải. Vì nó quay lưng lại tấm gương nên nó không nhìn thấy nét mặt cau có dằn dỗi của tôi khi tôi đề nghị với nó là nó và Lý nên dùng những giờ phút cuối cùng bên nhau. Nó gần như bật khóc vì vui sướng, hoan nghênh lời đề nghị của cô bạn thân, và tôi chải tóc tiếp cho nó cho đến khi tóc nó trông thật đẹp.
Và giờ đây tóc nó lại một lần nữa được chải tươm tất dưới bàn tay của tôi trong phòng tẩm liệm. Tôi có một ý nghĩ kỳ lạ. Nó lại chơi tôi một vố chót nữa đây. Nó muốn tôi làm tóc nó cho đẹp đẽ để khi đi vào thế giới bên kia nó lại có thể làm say mê cái người đàn ông duy nhất ở đó có thể yêu tôi. Đó là chiến thắng cuối cùng của Thủy đối với tôi. Tay tôi run run trước ý nghĩ ám ảnh đó. Tôi mường tượng rõ ràng hình ảnh của Thủy trên thiên đàng, làn tóc dài và mềm rủ xuống lưng và bộ ngực lộng lẫy trong chiếc áo trắng thiên thần. Thế rồi linh hồn của một chàng chiến sĩ từng chiến đấu dưới quyền điều khiển của hai Bà Trưng đến với nó thay vì tôi tuy chàng đó đã kiên nhẫn chờ đợi tôi từ mười chín thế kỷ nay. Khi gặp Thủy rồi thì linh hồn đó quyết không chờ tôi nữa. Chàng chỉ chờ đôi tay tôi chải tóc Thủy cho đẹp và chàng nâng tóc Thủy lên hôn.
Tôi lùi ra một bước và ngắm mặt Thủy. Vẫn khuôn mặt mà tôi đã ngắm trong gương ở khách sạn Continental, khuôn mặt thật mỹ miều. Thế mà trước mặt tôi bây giờ, bộ mặt của người chết đó trông như cao su. Sắc đẹp tiềm ẩn đó đang chờ bàn tay tôi. Thủy đợi tôi làm đẹp cho nó. Tôi đã từng bao lần làm cho nó mỹ miều. Đứng gần nó, tôi lại có ý định quay bỏ đi lần nữa. Nhưng làm như vậy tôi biết nó sẽ chỉ cười tôi thôi. Giả dụ như tôi không làm thì cũng có người khác làm đẹp nó và Thủy sẽ lên thiên đàng với khuôn mặt đẹp còn tôi sẽ sống mãi trong cô đơn canh cánh một niềm tủi hổ.
Tôi nhìn tấm vải phủ, lòng thầm nhủ cái thân hình mà tôi chưa có dịp nhìn trong cái lõa thể đàn bà đang nằm dưới đó, cái thân hình mà Lý đã dành trọn tình yêu. Làn tóc và khuôn mặt đã mời mọc anh, nhưng chính thân hình ẩn dấu của Thủy, da thịt bí ẩn của Thủy, là những cái đã là anh ham muốn. Tôi đã gặp Lý cách đây chưa được nửa tiếng đồng hồ. Anh đang ngồi trong bàn giấy ông Hoa khi tôi tới. Thấy tôi vào anh vui mừng biết bao có tôi ở đây. Mắt anh đẫm lệ làm tôi cũng thương xót cho anh. Một chiến sĩ không bao giờ được khóc kia mà, dù khóc vì cái chết của một người đàn bà đẹp. Anh trao cho tôi túi đựng bàn chải và son phấn của Thủy và nói, “Chị bao giờ cũng biết phải làm gì.”
Lý có ý gì khi anh nói với tôi câu này? Có phải anh chỉ muốn tôi chải tóc Thủy và trang điểm cho Thủy không? Hay phải chăng anh đã nghĩ rằng tôi chỉ khéo léo trong những công việc này cũng như đã có một lần anh chỉ thấy ở nơi tôi một người chơi quần vợi xuất sắc? Hay phải chăng giờ đây anh đã hiểu rằng anh chưa từng được sống chung với một người đàn bà như vậy, một người đàn bà lúc nào cũng biết chồng muốn gì? Khi anh đứng trước mặt tôi trong phòng ông Hoa, tôi cảm thấy như sống lại thời tôi còn mười mấy tuổi dại khờ vẫn sống với hy vọng thuở nào. Nhưng có lẽ niềm hy vọng đó chẳng còn viển vông nữa: bộ ngực Thủy đâu còn nữa để lôi cuốn anh.
Bộ ngực của Thủy. Phải chăng đó là yếu tố xác định sô phận của tôi trong thế giới đàn bà? Bây giờ ngực Thủy đang nằm dưới tấm vải phủ kia. Tôi nắm lấy mép tấm vải định lật ra coi, nhưng tôi chợt ngưng lại. Tôi tự nhủ Thủy đã chết rồi đâu còn nghĩa lý gì nữa. Tôi buông tấm vải ra, quay nhìn khuôn mặt như cao su của nó và tôi bắt đầu lấy phấn bôi mí mắt, son và thuốc sơn lông mi của nó ra rồi cúi xuống cố trang điểm đem sinh khí lại cho khuôn mặt đã chết.
Tôi vừa làm vừa nghĩ đến nơi chôn cất nó. Người ta sẽ chôn nó tại nghĩa địa sau nhà thờ công giáo, trong ngôi mộ đá trên măt đất. Ở New Orleans thường người ta phải chôn người chết cao hơn mặt đất, vì mạch nước ngầm ở đây rất gần mặt đất. Nếu chôn Thủy dưới đất thì một ngày nào đó mạch nước sẽ đẩy nó lên mặt đất. Tôi có thể mường tượng ra ngày đó, nó sẽ từ quan tài đứng dậy, tỉnh giấc và tìm đường về phố chính của Versailles giữa cái oi bức của ban ngày trong khi tôi đang tâm tình với Lý. Anh đang khom người xuống nghe tôi nói những lời trìu mến thì bỗng nhiên anh xoay đi và kìa, nó đang đứng ở kia kìa, khuôn mặt trang điểm lộng lẫy, tóc chải gọn gàng và bộ ngực thì vẫn đẹp như bao giờ. Nhưng ý nghĩ để nó nằm trên mặt đất cũng làm tôi đâm lo. Vì như vậy, người ta sẽ có cảm tưởng là nó chưa chết, là nó không bao giờ chết. Lý sẽ hình dung ra được nó sau nhà thờ, lượn lờ trên không và như vậy anh sẽ không bao giờ quên nó rồi sẽ tìm an ủi nơi các con và các cháu.
Khi tôi đặt chiếc cọ lên mí mắt nó tay tôi run rẩy rồi tôi cầm thỏi son, đè mạnh vào miệng nó, quên đi nỗi hổ thẹn vì lòng ghen tức. Tôi ngắm miệng nó, nụ cười của nó không bao giờ thay đổi qua bao nhiêu năm mà tôi quen nó. Nụ cười mau mắn của nó chẳng bao giờ thấu hiểu tình cảm của tôi ngoài tình bạn trung thiết và chỉ biết phục vụ cho nó. Trang điểm cho nó xong, tôi đứng lùi lại để hứng mặt tôi vào luồng không khí lạnh tỏa ra từ máy điều hòa không khí. Tôi cố tình lắng nghe tiếng sè sè của máy, quên đi tất cả mọi cảm nghĩ, những cảm nghĩ ghê gớm về người đàn bà đã chết đang nằm đó mà trước kia đã từng là bạn tôi, người đàn bà mà tôi chưa từng ganh đua trong đời vì bất cứ một điều gì. Tôi nghĩ tôi là một đứa hèn nhát.
Nhưng thay vì quanh quẩn với những dằn vặt, tôi nhìn Thủy rồi nắm tóc nó trong lòng bàn tay, vuốt mượt tất cả lại, cuốn thành một cái búi và ghim sau gáy của nó. Nó đã năm chục rồi chứ còn ít ỏi gì. Nó đâu có trẻ gì hơn tôi. Tới đây tôi lại nhìn tấm vải trắng phủ trên mình nó.
Tấm khăn phủ ngang ngực có vẻ thấp hơn tôi tưởng. Thì ngực nó cũng là ngực của một người đàn bà năm chục tuổi nên nó xẹp lép khi Thủy nằm ngửa. Chưa bao giờ nó để cho con bạn thân của nó được thấy bộ ngực nó, hai vùng bí quyết đã mê hoặc được người đàn ông mà tôi đã yêu. Giờ đây thì tôi được nhìn tận mắt cái bí quyết ấy. Thì ra nó cũng có thể bị tàn phá và mất đi sinh khí. Tôi bước lại chiếc bàn nó đang nằm, nắm lấy mép khăn phủ tới cổ nó và nhè nhẹ kéo lên để lộ ra ngực của nó.
Một bên nhũ hoa của nó không còn nữa. Vú bên phải vẫn còn đáng yêu, dù trong cái chết, núm vú to mầu vỏ quế, nhưng vú bên trái thì đã bị giải phẫu mất rồi, chỉ còn lại một vết sẹo lớn hình lưỡi liềm chạy xuống dưới nách. Tôi thấy mà phát nín thở, tôi có cảm tưởng như vết sẹo ấy ở ngay trong ngực tôi, nơi mà qua cuộc giải phẫu, phổi tôi đã bị móc ra. Tôi nghĩ tới thời gian nó ở CaLi, sao không bao giờ nó nói với tôi về chuyện đó, sao nụ cười của nó đã có thể che dấu tất cả nỗi đau đớn mà nó phải gánh chịu.
Tôi đứng lặng người một lúc lâu, thế rồi tay tôi tự động kéo tấm vải lên và nhẹ nhàng đắp cổ nó lại. Tôi cứ ngỡ rằng niềm xấu hổ vì đã giận Thủy sẽ trở lại với tôi, nhưng không. Tất cả những ý nghĩ của tôi về Thủy bây giờ chỉ là trò con nít, quá tầm thường. Tôi chẳng cần phải phân tích những ý nghĩ và hành động của tôi. Tôi chỉ còn biết cúi xuống hôn lên trán Thủy rồi tháo búi tóc ở sau gáy nó ra, lấy làm sung sướng vì đã thêm một lần trang điểm cho nó, sung sướng tiễn nó lên Thiên Đàng, nơi mà nó sẽ lọt được vào mắt của người chiến sĩ oai hùng nhất. Tôi biết nó sẽ hiểu cho tôi nếu tôi có thể gắng hết sức mình để làm cho Lê Văn Lý được hạnh phúc.
Thiên Nhất Phương,
Des Moines, WA, USA, 2025
(Hương Thơm Từ Núi Lạ, NVTB)
